- Μαρντούκ
- (Marduk). Βαβυλωνιακή θεότητα. Το όνομά του είναι σουμερικής προέλευσης και, όταν η Βαβυλώνα ορίστηκε πρωτεύουσα του βασιλείου του Χαμουραμπί, οι ιερείς της Βαβυλώνας επεξεργάστηκαν ένα σύστημα συγκρητισμού, χάρη στο οποίο ο Μ. απέκτησε τον χαρακτήρα του υπέρτατου θεού και ο Μ. ανακηρύχθηκε σε εθνική θεότητα. Σε αυτόν συγχωνεύτηκαν όλες οι μεγάλες θεότητες, οι οποίες θεωρήθηκαν ξεχωριστές ιδιότητές του. Σύμφωνα με το βαβυλωνιακό έπος της δημιουργίας Ενούμα Ελίς (Enuma elish), ο Μ. ήταν γιος του Έα. Όταν οι νεότεροι θεοί επαναστάτησαν εναντίον του Έα και της υπάτης των θεαινών Τριάδας, ο Έα κάλεσε τον Μ. να τους αντιμετωπίσει. Ανάμεσα στους επαναστάτες θεούς συγκαταλεγόταν και το Χάος, το οποίο ήταν αήττητο. Ο Μ. κατάφερε να το νικήσει και από το σώμα του έφτιαξε τον κόσμο· έτσι ανακηρύχθηκε δημιουργός του σύμπαντος και ύπατος των θεών. Ο Μ. φέρει πενήντα θείες ονομασίες, οι οποίες αντιστοιχούν στις κυριότερες ιδιότητές του, ενώ η κυριότερη προσωνυμία του ήταν Βάαλ (βλ. λ.) που σημαίνει Κύριος. Επίσης στον ουράνιο θόλο ο Μ., που αντιπροσωπεύεται από τον πλανήτη Δία, αφομοίωσε τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες των άλλων άστρων, τα οποία ταυτίστηκαν με αυτόν στο τελετουργικό του εορτασμού για το νέο έτος, στη Βαβυλώνα. Απεικονιζόταν όρθιος, με σχισμένο μανδύα και μεγάλα αυτιά, κρατώντας το ρόπαλο με το οποίο έχει νικήσει το Χάος, που βρισκόταν πεσμένο στα πόδια του. Αγάλματα του Μ. βρέθηκαν στο σημερινό Ιράκ.
Dictionary of Greek. 2013.